Amaç-Sonuç Cümleleri, Amaç-Sonuç Cümle Örnekleri

Bir cümlede belirtilen eylemin hangi amaçla yani hangi gerekçe ile gerçekleştirildiğinin verildiği cümlelere “Amaç-sonuç cümleleri” denir. Cümle içinde yerine getirilmenin istendiği düşünce amaç olarak ifade edilirken bu düşünce için yapılan eylem de sonucu ifade etmektedir. Aynı zamanda amaç-sonuç cümlelerinde özne, yapılan işin yani sonucun hangi amaçla yapıldığını belirtmektedir.

İpucu: Amaç-sonuç cümlelerinde “diye, için, üzere, amacıyla” gibi edatlar kullanılabilmektedir. Ayrıca bu cümlelere “Hangi amaçla” sorusu yöneltildiğinde cevap alınabilmektedir.

Amaç Sonuç Cümleleri Örnekleri

• Tatile gidebilmek için para biriktiriyordu.
  Bu cümlede para biriktirmenin amacı nedir? Hangi amaçla para biriktirilmektedir? Amaç= tatile gitmek
• Seni görmek için yola koyuldum.
  Hangi amaçla yola koyuldum? Amaç= seni görmek
• Arkadaşına sürpriz yapalım diye beni zorluyordu.
  Beni zorlamasındaki amaç nedir? Amaç= arkadaşına sürpriz yapmaktır.
• Ders anlatmak üzere tahtaya çıktı.
  Tahtaya hangi amacını gerçekleştirmek için çıkıyor? Amaç= ders anlatmaktır.
• Ünlü olmak amacıyla ajanslara kayıt oluyordu.
  Ajanslara kayıt olmasındaki amaç nedir? Amaç= ünlü olmaktır.
• Maçı seyretmek için işten erken çıktı.
  Hangi amacını gerçekleştirmek için işten çıkıyor? Amaç= maçı seyredebilmektir.
• Ceketini yıkatmak üzere dışarı çıktı.
• Sınavı geçeyim diye bana ders anlatıyordu.
• Hesabı ödemek için ayağa kalktı.
• Geleceğe yatırım yapmak için borsaya ilgi duyuyordu.
• Başarılı olmak için çok ders çalışmalısınız.

Amaç-Sonuç Cümleleri ile Neden-Sonuç Cümleleri Arasındaki Farklar Nelerdir?

Genellikle amaç-sonuç ile neden-sonuç cümleleri birbirlerine çok benzedikleri için karıştırılmaktadır. Çünkü amaç-sonuç cümleleri de “Neden?” sorusuna bazen cevap verebildikleri için neden-sonuç cümleleriyle karıştırılabilmektedir. Amaç-sonuç ile neden-sonuç cümlelerini birbirinden ayırt etmek için şu yöntemleri deneyebiliriz:

1) Amaç-sonuç cümleleri hem “Neden?” hem de “Hangi amaçla” sorusuna cevap verebilmektedir. Ancak yanılgıya düşmemek için amaç-sonuç cümlelerini bulmak için cümleye öncelikle mutlaka “Hangi amaçla?” sorusu yöneltilmelidir. Çünkü neden-sonuç cümleleri “Hangi amaçla?” sorusuna cevap veremez.

• Soruyu cevaplamak için parmak kaldırdı.
  Hangi amaçla parmak kaldırdı?= Soruyu cevaplamak için. ⇒ amaç-sonuç cümlesi
• Ekrana fazla baktığı için gözleri bozulmuş.
  Hangi amaçla gözleri bozuldu?
  Gözleri neden bozuldu?= Ekrana fazla baktığı için. ⇒ neden-sonuç cümlesi

2) Amaç-sonuç cümlesinde amaç henüz gerçekleşmediğinden belli değildir. Ancak neden-sonuç cümlelerinde neden ve sonuç yargılarının ikisi de gerçekleşmiştir.

• Denize gitmek için hazırlığını yapmıştı.
  Amaç denize gitmesidir. Ancak denize gitme eyleminin gerçekleşip gerçekleşmediği belli değildir. Dolayısıyla bu cümle amaç-sonuçtur.
• Kuzeninden haber aldığı için mutlu olmuştu.
  Kuzeninden haber alması ve mutlu olma yargılarının ikisi de gerçekleşmiştir. Dolayısıyla bu cümle neden-sonuçtur.

3) Cümle içinde yer alan “diye, için, üzere” edatları yerine “Amacıyla” sözcüğü getirilebiliyorsa amaç-sonuç, getirilemiyorsa neden-sonuç cümlesidir.

• Müzik dinlemek için bilgisayarını açtı.
  Müzik dinlemek amacıyla bilgisayarını açtı.
• Otobüs gelmediği için sınava yetişemedi.
  Otobüs gelmediği amacıyla sınava yetişemedi.

Ayrıca Bkz ⇒ Amaç-Sonuç Cümleleri Konu Videosu CÜMLEDE ANLAM