Bir cümlede belirtilen eylemin hangi amaçla yani hangi gerekçe ile gerçekleştirildiğinin verildiği cümlelere “Amaç-sonuç cümleleri” denir. Cümle içinde yerine getirilmenin istendiği düşünce amaç olarak ifade edilirken bu düşünce için yapılan eylem de sonucu ifade etmektedir. Aynı zamanda amaç-sonuç cümlelerinde özne, yapılan işin yani sonucun hangi amaçla yapıldığını belirtmektedir.
İpucu: Amaç-sonuç cümlelerinde “diye, için, üzere, amacıyla” gibi edatlar kullanılabilmektedir. Ayrıca bu cümlelere “Hangi amaçla” sorusu yöneltildiğinde cevap alınabilmektedir.
Amaç Sonuç Cümleleri Örnekleri
- Tatile gidebilmek için para biriktiriyordu.
Bu cümlede para biriktirmenin amacı nedir? Hangi amaçla para biriktirilmektedir? Amaç= tatile gitmek - Seni görmek için yola koyuldum.
Hangi amaçla yola koyuldum? Amaç= seni görmek - Arkadaşına sürpriz yapalım diye beni zorluyordu.
Beni zorlamasındaki amaç nedir? Amaç= arkadaşına sürpriz yapmaktır. - Ders anlatmak üzere tahtaya çıktı.
Tahtaya hangi amacını gerçekleştirmek için çıkıyor? Amaç= ders anlatmaktır. - Ünlü olmak amacıyla ajanslara kayıt oluyordu.
Ajanslara kayıt olmasındaki amaç nedir? Amaç= ünlü olmaktır. - Maçı seyretmek için işten erken çıktı.
Hangi amacını gerçekleştirmek için işten çıkıyor? Amaç= maçı seyredebilmektir. - Ceketini yıkatmak üzere dışarı çıktı.
- Sınavı geçeyim diye bana ders anlatıyordu.
- Hesabı ödemek için ayağa kalktı.
- Geleceğe yatırım yapmak için borsaya ilgi duyuyordu.
- Başarılı olmak için çok ders çalışmalısınız.
Amaç-Sonuç Cümleleri ile Neden-Sonuç Cümleleri Arasındaki Farklar Nelerdir?
Genellikle amaç-sonuç ile neden-sonuç cümleleri birbirlerine çok benzedikleri için karıştırılmaktadır. Çünkü amaç-sonuç cümleleri de “Neden?” sorusuna bazen cevap verebildikleri için neden-sonuç cümleleriyle karıştırılabilmektedir. Amaç-sonuç ile neden-sonuç cümlelerini birbirinden ayırt etmek için şu yöntemleri deneyebiliriz:
1) Amaç-sonuç cümleleri hem “Neden?” hem de “Hangi amaçla” sorusuna cevap verebilmektedir. Ancak yanılgıya düşmemek için amaç-sonuç cümlelerini bulmak için cümleye öncelikle mutlaka “Hangi amaçla?” sorusu yöneltilmelidir. Çünkü neden-sonuç cümleleri “Hangi amaçla?” sorusuna cevap veremez.
- Soruyu cevaplamak için parmak kaldırdı.
Hangi amaçla parmak kaldırdı?= Soruyu cevaplamak için. ⇒ amaç-sonuç cümlesi - Ekrana fazla baktığı için gözleri bozulmuş.
Hangi amaçla gözleri bozuldu?
Gözleri neden bozuldu?= Ekrana fazla baktığı için. ⇒ neden-sonuç cümlesi
2) Amaç-sonuç cümlesinde amaç henüz gerçekleşmediğinden belli değildir. Ancak neden-sonuç cümlelerinde neden ve sonuç yargılarının ikisi de gerçekleşmiştir.
- Denize gitmek için hazırlığını yapmıştı.
Amaç denize gitmesidir. Ancak denize gitme eyleminin gerçekleşip gerçekleşmediği belli değildir. Dolayısıyla bu cümle amaç-sonuçtur. - Kuzeninden haber aldığı için mutlu olmuştu.
Kuzeninden haber alması ve mutlu olma yargılarının ikisi de gerçekleşmiştir. Dolayısıyla bu cümle neden-sonuçtur.
3) Cümle içinde yer alan “diye, için, üzere” edatları yerine “Amacıyla” sözcüğü getirilebiliyorsa amaç-sonuç, getirilemiyorsa neden-sonuç cümlesidir.
- Müzik dinlemek için bilgisayarını açtı.
Müzik dinlemek amacıyla bilgisayarını açtı. - Otobüs gelmediği için sınava yetişemedi.
Otobüs gelmediğiamacıylasınava yetişemedi.
Ayrıca Bkz ⇒ Amaç-Sonuç Cümleleri Konu Videosu CÜMLEDE ANLAM
Neden sonuc başlığı altında
Sınıfı geçmek için çok çalıştı cümlesini örnek vermişsiniz.
Sınıfı geçmek amacıyla amaç.-sonuç olması gerekmez mi
Açıklar mısınız
“Sınıfı geçmek için çok çalıştı.” cümlesi amaç-sonuçtur. Uyarınız için teşekkürler.
Beyler çok işime yaradı ben dershaneye gidiyorum.
Çok işime yaradı teşekkür ederim harika
Çok işime yaradı teşekkür ederim harika dostum tavsiye ederim