HüsnüTalil Sanatı

Herhangi bir olayı ya durumu, asıl bilinen sebebinden başka daha güzel, etkileyici ve ilgi çekici bir sebebe bağlamaya “Hüsnütalil” sanatı denir. Sanatçılar eserlerinde hüsnü talil sanatına anlatımı daha etkili ve güzel kılmak amacıyla başvurmaktadır.

Hüsn-ü Talil Sanatı

Bir edebi eserde anlatılan olay ya da durumların mutlaka gerçek bir sebebi vardır ancak sanatçı anlatımı güzelleştirmek için olayı başka bir sebebe bağlamaktadır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken şey sanatçının sonradan bağladığı hayali sebebin etkili ve estetik olmasıdır. Aksi halde sanatın güzel yanı eksik olacaktır.

Hüsn-ü talil sanatını başta divan şiiri geleneğinde olmak üzere birçok şiir geleneğinde sıklıkla görmekteyiz.

Hüsnütalil Örnekleri

Hüsnütalil sanatının daha iyi anlaşılması için aşağıdaki örneklere ve açıklamaları dikkatli bir şekilde incelemenizi tavsiye ederiz.

Örnek 1

Sen geldin diye çiçekler açtı.

Yukarıda çiçeklerin açmasının sebebi olarak birinin gelmesi gösterilmiş fakat sizlerin de bildiği gibi çiçekler doğal bir süreçte kendiliğinden açacaktır yani birinin gelmesine gerek yoktur. Burada birinin gelmesiyle çiçeklerin açılması güzel bir sebebe bağlanmıştır.

Örnek 2

Gök masmavi bu sabah,
Güzel şeyler düşünelim diye.
Yemyeşil oluvermiş̧ ağaçlar.

Yukarıdaki örnekte şair gök yüzünün masmavi olması ile ağaçların yemyeşil olmasının sebebini kendilerinin güzel şeyler düşünmesine bağlamıştır. Masmavi gök ya da yemyeşil ağaçlar doğal süreçlerinde bu renge büründüklerinden şair burada hayal kurarak sebebi daha güzel şeye bağlamıştır.

Örnek 3

Güller yüzünün renginden utandıkları için kızardılar.

Yukarıdaki örnekte güllerin kırmızı olmasının sebebi birinin yüz rengine bağlanarak güzel sebeplendirme yapılmıştır.

Örnek 4

Yeni bir ülkede yem vermek için atlarına
Nice bin atlı kapılmıştı fetih rüzgârına

Yukarıdaki örnekte de yeni ülkelerin fethedilmesinin sebebi olarak ordunun yeni ülkelerde atlarına yem vermek olduğu gösterilmiş ancak bildiğimiz gibi fetihin amacı bu değildir.

Örnek 5

Bir an önce görülsün diye Akdeniz,
Toroslarda ağaçlar hep çocuk kalır.

Yukarıdaki örnekte de Toroslardaki ağaçların çocuk kalması şeklinde bir benzetme yapılarak kısa boylu oldukları söylenmiş ve sebep olarak da Akdeniz’in kolayca görünmesi gösterilmiştir. Toroslardaki ağaçların kısa olması Akdeniz ikliminde yetişen maki bitkisinden kaynaklıdır ancak burada güzel sebeplendirme yapılarak kısa ağaçlarda hüsnütalil sanatı yapılmıştır.

Örnek 6

Sen gülünce güller açar Gülpembe

Barış Manço’dan alıntıladığımız bu cümlede ise güllerin açmasının sebebi olarak Gülpembe diye biri gösterilerek güzel sebeplendirme yapılmış.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 9.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe 
⇒ AYT Edebiyat
⇒ Edebi Sanatlar