10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1.Dönem 1.Yazılı Soruları ve Cevapları

“10.sınıf Türk dili ve edebiyatı dersi 1.dönem 1.sınavı“nda çıkabilecek sorulardan oluşan arşivden soru hazırlarken yararlanabilir ve öğrencilerin sınava sorular üzerinden hazırlanmasını sağlayabilirsiniz.

⇒ 10.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 1.Yazılı Soru ve Cevapları

⇒ 10.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 1.Yazılı PDF Çalışma Kağıdı

⇒ 10.Sınıf Edebiyat Sınav Örnekleri

10.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 1.Yazılı Soru ve Cevapları

1) Edebiyat din ve tarih ile ilişkisini yazınız.

Din insanları ortak bir duygu ve vicdan etrafında birleştirirken sözün büyüleyici gücünden yararlanır. Edebi eserler din öğretiminde katkı sağlar.

Din toplumu şekillendirirken edebiyatı da yönlendirir.

Din etkisiyle yeni edebi anlayışlar ve türler ortaya çıkmıştır. Ayrıca yeni kelimeler kazandırmıştır.

Eski olayları anlatan bir edebi eser yazarken sanatçı tarihten yararlanır.

Her eser dönemin sosyal, siyasi ve tarihi şartlarını da taşıdığından bir süre sonra tarihi bir özellik kazanır. Tarihçi de bu nedenle edebiyattan yararlanır.

2) Türk edebiyatı ana hatları ile kaç döneme ayrılmaktadır? İsimlerini yazınız.

Üçe ayrılır:

1. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
2. İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı
3. Batı Etkisindeki Türk Edebiyatı

3) Aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri, Türkiye Türkçesinin tarihî gelişimine göre doğru şekilde doldurunuz.

Eski Türkçe Dönemi /(Batı Türkçesi)/Eski Anadolu Türkçesi /Osmanlı Türkçesi/Türkiye Türkçesi

4) Aşağıda verilen geçiş dönemi eserlerinin kime ait olduklarını yazınız.

  Kutadgu Bilig : Yusuf Has Hacip

            Atabetü’l Hakayık : Edip Ahmet Yükneki

            Divan-ı Lügat-it Türk : Kaşgarlı Mahmut

            Divan-ı Hikmet : Ahmet Yesevi 

5) Türklerin bugüne kadar kullandığı alfabeleri yazınız.

Göktürk alfabesi, Uygur alfabesi, Arap alfabesi, Kiril alfabesi, Latin alfabesi

NOT: Bu alfabeleri “KULAK” şeklinde kodlayabilirsiniz.

6) Dede Korkut Hikâyelerinin özelliklerini yazınız.

12 hikaye ve bir ön sözden oluşmaktadır. (Keşfedilen yeni bir hikaye daha var)

Hem destan hem de halk hikayesi özelliği gösterir ve halk hikayeciliğine geçiş eseridir.

Hem gerçek hem de olağanüstü olaylar vardır. (Destan-halk hikayesi geçiş eseri olduğunu gösterir.)

Nazım-nesir karışık yazılmıştır.

Türklerin İslamiyet öncesi ve sonrası özellikleri bir aradadır.

Anonimdir.

15.yüzyılda yazıya geçirilmiştir.

7) Halk hikayeleri hakkında kısaca bilgi veriniz.

 Anonim ve sözlü olarak halk arasında yaşayan, çoğunlukla gerçeklere dayanan aşk ve kahramanlık hikayeleridir.

16.yüzyılda destanın yerine geçmiştir.

Destan ve modern hikaye arasında geçiş ürünleridir.

Nazım ve nesir karışıktır.

Halkın diline sahiptir.

8) Mesnevilerin üç özelliğini yazınız.

Aruzun kısa kalıplarıyla yazılır.

Beyitlerle yazılır.

Her beyit kendi arasında kafiyelidir: aa, bb, cc, dd

Beyit ve konu sınırlaması bulunmaz.

Beş mesnevi yazılmasına hamse denir.

Edebiyatımızdaki ilk mesnevi Kutadgu Bilig’dir.

9) Tanzimat Dönemi ve Milli Edebiyat Dönemi hikayesi hakkında bilgi veriniz.

Tanzimat Dönemi’nde ilk hikaye örnekleri verilmiştir. (Çeviriyle başlar.)

İlk hikaye örneğimiz: Letaif-i Rivayat ( Ahmet Mithat Efendi),Batılı anlamda ilk hikayemiz: Küçük Şeyler (Samipaşazade Sezai)

Romantizm akımı etkili olmuştur, dil ağırdır.

Tutsaklık, zoraki evlilikler, Batılılaşma, sosyal sorunlar tema olarak işlenmiştir.

Milli Edebiyat sanatçıları, etkilendikleri siyasi görüş olan Türkçülük ve bu görüşe bağlı olarak oluşturdukları zihniyetin sonucu olarak hikâyelerinde milli kaynaklara yönelmişlerdir.

Dil sadedir.

Sanatçılar “memleket edebiyatı” anlayışıyla hikâyelerinin konularını Anadolu’dan ya da milli tarihten seçmişlerdir.

Realizm akımı etkilidir.

Ömer Seyfettin ve Refik Halit Karay bu dönemin önemli hikayecileridir.

10) Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz.

Yazılı Türkçe metinlerin ilk örnekleri GÖKTÜRK YAZITLARI’dir.

İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı DİVAN ve HALK ŞİİRİ olarak ikiye ayrılır.

Türkiye Türkçesi döneminin başlangıcı genellikle YENİ LİSAN HAREKETİ olarak kabul edilir.

Destan döneminden halk hikayeciliğine geçiş eseri DEDE KORKUT HİKAYELERİ ‘dir.

Kerem ile Aslı bir HALK HİKAYESİ örneğidir.

Batılı anlamda ilk hikâye örneği ise Samipaşazâde Sezai’nin KÜÇÜK ŞEYLER adlı eseridir.

Türk edebiyatında hikâye alanındaki ilk yerli ürün, Ahmet Mithat’ın LETAİF-İ RİVAYET adlı hikâye kitabıdır.

Hikayelerde KAHRAMAN, gözlemci ve İLAHİ bakış açıları kullanılır.

Ömer Seyfettin, edebiyatımızda OLAY tarzı hikayenin önemli bir temsilcisidir.

11) Aşağıda yer alanda metinlerdeki bakış açılarını yazınız.

Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük kardeşi ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası bu anda aklında değildi.

 İLAHİ BAKIŞ AÇISI

Bu Nihat eskiden böyle değilmiş. Annesi de böyle değilmiş söylediklerine göre, dokunsan kırılacak türden, dağlalesi gibi incecik bir kadınmış. İşte, pazaryerine bakan o geniş avlulu evde yaşarken babaları olacak adam günün birinde birdenbire bırakıp gitmiş bunları.

GÖZLEMCİ BAKIŞ AÇISI 

12) Fiilimsilerin çeşitlerini ve eklerini yazınız.

İSİM FİİL: “-mA, -Iş, -mAk”

SIFAT FİİL: “-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş”

ZARF FİİL: “-ken, -alı, -madan, -ince, -ip, -arak, -dıkça, -e….-e, -r…..-maz, -casına, – meksizin, -dığında, -esiye”

13) Aşağıda yer alan fiilimsileri bulup çeşidini yazınız.

Orada kaldığımız bir hafta, çocukluğumun en unutulmaz günleridir. Ovayı aşıp dağ yoluna tırmanmaya başlar başlamaz, incir ağaçlarının yerini zeytinler ve çamlar alıyordu. Yükseldikçe manzara güzelleşiyor, sıcaktan bunalan Selçuk Ovası, sıtma yuvası Cellat Bataklığı bile, taze boyalarla çizilmiş parlak bir tablo halinde iki yanımıza seriliyordu. Küçük Menderes, bir cıva şeridi gibi, kızgın güneşin altında buğulanarak, ta uzaklara, sislere gömülen denize uzanıyordu.

14)

1. Kitabın tüm sayfalarını zevkle okumuştu.
2. Çiçeklerin açmasıyla ortalığa bahar  kokusu yayıldı.
3. İnsanların sözleri ile yaptıkları birbirini tutmalı.
4. Fotoğraflara bakınca yüzünde tebessüm belirdi.
5. Hayata tozpembe bakmayı hiç̧ bırakmadı.

Yukarıdaki numaralandırılmış̧ cümlelerin hangisinde fiilimsiye yer verilmemiştir?

1. A) I
2. B) II
3. C) III
4. D) IV
5. E) V

15) Aşağıdaki hikayelerin türünü yazınız.

Mektepte yalnız bir nevi ceza vardı: Dayak… Büyük kabahatliler, hatta kızlar bile falakaya yatarlardı. Ve falakadan korkmayan, titremeyen yoktu. Küçük kabahatlilerin cezası ise nisbetsiz ve mikyassız idi. Küçük Hoca’nın ağır tokadı… Büyük Hoca’nın uzun sopası… ki rast geldiği kafayı mutlaka şişirirdi. Ben hiç dayak yememiştim. Belki iltimas ediyorlardı. Yalnız bir defa Büyük Hoca kuru ve kemikten elleriyle yalan söylediğim için sol kulağımı çekmişti. O kadar hızlı çekmişti ki ertesi günü bile yanıyordu. Ve kıpkırmızı idi. Halbuki kabahatim yoktu. Doğru söylemiştim. Bahçedeki abdest fıçısının musluğu koparılmıştı. Büyük Hoca bu kabahati yapanı arıyordu. Bu mavi cepkenli, kırmızı kuşaklı, hasta ve zayıf bir çocuktu. Haber verdim. Falakaya konacaktı. İnkar etti. Sonra diğer bir çocuk çıktı. Kendi kopardığını, onun kabahati olmadığını söyledi, ve yere yattı. Bağıra bağıra sopaları yedi. O vakit Büyük Hoca: “Niçin yalan söylüyor, bu zavallıya iftira ediyorsun?” diye kulağıma yapıştı. Yüzünü buruşturarak darıldı.

…

Ağladım. Ağladım. Çünkü yalan söylemiyordum. Evet musluğu koparırken gözümle görmüştüm. Akşam azadında dayağı yiyen çocuğu tuttum:

— Niçin beni yalancı çıkardın, dedim, musluğu sen koparmamıştın…

— Ben koparmıştım.

— Hayır, sen koparmamıştın. Öbür çocuğun kopardığını ben gözümle gördüm.

 Olay Hikayesi

2.Hikaye

Dükkân küçük mü küçük, daracık, pis bir yer. Kütüklerden örülü duvarlara arabacıların gömleği gibi soluk duvar kâğıtları yapıştırılmış. Camları rutubetlen donuklaşmış, ışık sızdırmaz iki pencere arasında elinizi hızla vursanız parçalanacakmış gibi duran, gıcırtılı bir tahta kapı; kapının üstünde ise durduk yerde marazlı marazlı şıngırdayan, titrek sesli, pastan yeşillenmiş bir çıngırak göze çarpıyor. Duvardaki aynaya şöyle bir bakmaya görün, suratınız dört bir yana çarpılır, kendinizi tanıyamazsınız. Makar, bu aynanın karşısında saç, sakal tıraşı etmektedir.

BERBER DÜKKÂNINDA / Anton Çehov

Durum Hikayesi

10.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 1.Yazılı Soruları Video + PDF

Aşağıdaki videoyu seyrederek 10.sınıf edebiyat 1.yazılı çalışmasını benimle birlikte yapabilirsiniz. Hepinize sınavda başarılar dilerim.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 10.Sınıf Ders Notları
⇒ TYT Türkçe 
⇒ AYT Edebiyat