Öznel Cümleler – Nesnel Cümleler

“Öznel ve Nesnel Cümleler” konusu, cümlede anlam konu başlığı altında ele aldığımız önemli başlıklardan birisidir. Her cümle bir şekilde yargı ifade etmekle birlikte kendimizi en doğru ve etkili şekilde ifade edebilmek için cümlenin tüm özelliklerine de hakim olmamız gerekmektedir. İfade ettikleri yargının özelliklerine cümleleri “Öznel Yargılı Cümleler ve Nesnel Yargılı Cümleler” şeklinde sınıflandırabiliriz.

Öznel Cümleler ve Nesnel Cümleler

1) Öznel Cümleler

Kişilerin kendi duygularını, düşüncelerini, beğenilerini, yargılarını yani kişisel ifadelerini içeren; kanıtlanamayan ve kişiden kişiye değişebilen yargıları içeren cümlelerdir. Bu tür cümlelerin doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişeceği için bu türde yargı bildiren cümlelerde “Bence, bana göre” anlamı bulunmaktadır.

Örneğin “İstanbul, dünyanın en güzel şehirlerinden birisidir.” cümlesini ele alalım. Bu cümleyi kuran kişiye göre İstanbul, bu anlamda güzel bir şehir olabilir ancak bu düşünceye başkaları katılmayabilir. Başkalarına göre İstanbul, en güzel şehirler listesine dahil edilmeyebilir. Bu tamamen kişisel görüş ve beğeni içerdiğinden bu cümlede öznel yani kişisel bir yargı söz konusudur.

Bir başka örnek olan “Kırmızı kazak Ali’ye çok yakışıyor.” cümlesi üzerinden öznel yargıyı incelemeye devam edelim. Bu cümlede kırmızı kazağın Ali’ye yakıştığının söylenmesi kişisel bir görüştür. Bir başkası belki de Ali’nin üstünde kırmızı kazağı beğenmeyecektir çünkü bu tamamen kişisel bir beğeniyi ifade eder. Bu nedenle bu cümle de öznel olarak değerlendirilmelidir.

Uyarı: Günümüz sınav mantığında sizlere direkt hangisi öznel cümledir şeklinde soru yerine “Kişisel duygu ve düşüncelerin katıldığı, yorum yapılan ya da kişiden kişiye değişen bir yargı içeren cümle” tarzında sorular yöneltilir.

2) Nesnel Cümleler

Kişilerin duygu ve düşüncelerini içermeyen; gerçekliği kanıtlanabilen, kişilere göre değişmeyen yargıları içeren cümlelere “Nesnel Cümle” denir. Bu türdeki cümleler, herkese göre değişmeyen ve araştırmalar sonucunda ulaşılabilen kanıtlanabilir nesnel yargılar içermektedir. Nesnel cümlelerin öznel cümleden ayrılan en büyük farkı kanıtlanabilir nitelikte olup değişmeyen bilgiler içermesidir.

Örneğin “Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.” cümlesini ele alalım. Bu cümlede ifade edilen yargı olan başkentimizin Ankara olması, herkes için geçerli ve kanıtlanabilir bir bilgidir. Bu bilgiye itiraz edecek ya da bence böyle değildir diyecek birisi çıkamayacağından bu cümle nesneldir.

UYARI: Bir cümlede kanıtlanabilir yanlış bir yargı varsa da nesnel cümle olarak değerlendirilir. Örneğin “Dünya dönmüyor.” cümlesi yanlış bir bilgi içermekle birlikte yanlış olduğu kanıtlanabileceğinden nesnel bir yargı olarak kabul edilir.

Bir diğer örneğimiz de “Fatih Sultan Mehmet, 1453’te İstanbul’u fethetti.” cümlesi olsun. Bu cümledeki bilgiler tarihi bir gerçekliğe dayandığından ve herkes tarafından kabul gördüğünden nesneldir.

Öznel ve Nesnel Cümlelere Örnekler

• Fenerbahçe, bugün sezonun en güzel oyununu sergiledi. (Özneldir çünkü kime göre en güzel oyun?)
• Fenerbahçe, bugün sezonun en gollü galibiyetini aldı. (Nesneldir çünkü kanıtlanabilir bir bilgidir.)

Bu bölümde öznel yargı içeren cümleler ile nesnel yargı içeren cümlelerin daha iyi anlaşılabilmesi için birçok örnek göreceksiniz.

Öznel Cümleler Örnek

• Kırmızı en sevdiğim ve kendime yakıştırdığım renktir.
• Kitapta anlatılanlar insanı başka diyarlara götürüyor.
• Yazarın en sevilen kitapları arasında bu üç eser yer alıyor.
• Dizinin böyle bir final yapması beni üzdü.
• Yemyeşil bir doğa ve masmavi bir deniz, insan bundan başka ne ister ki?
• Şarkıcının sesi insanları derinden etkiliyordu.
• Arabanın modifiyeli görüntüsü seyircileri etkilemişti.
• Hafta sonu her öğrencinin sevdiği zamanlardır.
• Kar yağdıkça hepimiz mutlu oluyorduk.
• Bu yıl turist sayısında artış bekleniyor.
• Konuşmasında ilginç olaylara değindi.
• Bu kitabın soruları daha basit.
• Youtube edebiyat kanalları içinde Deniz Hoca‘yı severek takip ediyorum.

Nesnel Cümleler Örnek

• Dizi, üç sezonda toplamda 15 bölümden oluşuyor.
• Son çıkan kitabında 35 şiir yer alıyordu.
• Bu yıl turist sayısında artış görüldü.
• Türkiye’nin en kalabalık şehri İstanbul’dur.
• Dünya, Mars’tan daha büyüktür.
• Fenerbahçe, 1907 yılında İstanbul’da kuruldu.
• Okulumuzda 25 öğretmen ve 450 öğrenci vardı.
• Deniz Hoca Youtube kanalında edebiyat ders konularını anlatıyor.
• Ailem, iki katlı ve bahçeli bir evde yaşıyor.
• Atölye derslerimizi üç gruba ayrılarak işliyoruz.
• Akdeniz Bölgesi, 7 coğrafi bölgemizden birisidir.
• Öğretmen derste nesnel cümleler konusunu anlattı.
• Bu hafta barajların doluluk oranı %15’e kadar düştü.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ TYT Türkçe 
⇒ AYT Edebiyat